Stoeppalen Stoeppalen
Op de stoep ontmoette men elkaar en er werd gehandeld. Kooplieden hadden vaak een verhoogde stoep. De rijkversierde stoep palen gaven de status van de bewoner weer. Niet alleen huis eigenaren gebruikten stoeppalen, de palen werden ook gebruikt als grenspalen om bepaalde stukken grond af te palen. Ook bij kerken en kerkhoven werd dit gebruikt. In weilanden hebben ze geen andere functie meer dan wrijfpaal voor het vee. Heel waarschijnlijk heeft de landadel de stoeppalen naar Friesland gebracht. Zij gebruiken de stoeppalen als grenspalen op hun landerijen of ze zetten deze aan het begin van de oprijlaan van hun “Staten” en “Stinsen”.
Toen het dagelijks leven in de tweede helft van de 17e eeuw zich steeds meer van buiten naar binnen verplaatste, verdween de functie en hiermee ook de belangstelling voor de stoeppalen. Toen in latere eeuwen het verkeer explosief toenam, moesten veel oude exemplaren wijken omdat ze in de weg stonden. Toen de functie van de palen uiteindelijk helemaal verdween, werden de stoeppalen dan ook veelvuldig gebruikt als grafsteen (die waren erg duur). Op het oudste kerkhof van het eiland Terschelling, het Stryper kerkhof, staan een paar mooie exemplaren. Terwijl ze in het grootste deel van ons land nog maar sporadisch te vinden zijn, zijn er op Terschelling nog vele intact (en nog enkele op Ameland en Texel). De meeste daarvan dateren uit de eerste helft van de 17e eeuw. Door de historicus Brouwer uit Zutphen zijn, bij zijn studie, de palen in drie categorieën verdeeld, nl. B1, B2 en B3. De meest voorkomende vorm met de z.g. Vlaamse wortel is type B1. Type B2 heeft ook de Vlaamse wortel maar heeft rechte zijkanten, dus niet de haakvormige voluten van type B1. Ook op de begraafplaats van Noordwolde staan twee stoeppalen. De grootste paal is van het type B1, de kleinere van het type B2. De geschiedenis van deze bijzondere grafmonumenten is moeilijk te achterhalen. Ook is het jammer genoeg niet na te gaan hoe deze stenen in Noordwolde terecht zijn gekomen. Bij het herinrichten van de begraafplaats in Noordwolde zijn de stoeppalen naast elkaar komen te staan, naast het pad dat naar de kerk loopt.


 
terug