In vroegere godsdiensten speelt het licht een rol omdat het contrast van licht en donker nu eenmaal een oer-menselijke ervaring is. Altijd hebben men sen licht ontstoken in het donker en dat had aller eerst een praktische reden. Doordat hij meer ziet – de weg bijvoorbeeld, en de hindernissen daarop - kan hij verder gaan en meer doen. Door dit alles is licht voor het besef van mensen van meet af aan verbonden met veiligheid, met heil en met het leven zelf. Zo verkrijgt het licht, buiten het praktisch nut om, ook een symbolische waarde.

In de kersttijd wordenin vele woningen en kerken kerst kribben opgesteld. Deze voorstelling van de Geboorte van Christus in een stalletje met verplaatsbare figuren, kent eenzeer lange historie. In de afgelopen eeuwen werd de Geboorte op vele manieren uitgebeeld op bijvoorbeeld schilderijen, gebrandschilderde ramen, mozaïeken, altaren, fresco’s, reliëfs, sarcofagen en niet te vergeten in beelden. Andere voorstellingen, die tot de ontwikkeling van de kerstkribbe hebben bijgedragen zijn de vroegmiddeleeuwse mysteriespelen, die al in de negende eeuw door priesters in kerken werden opgevoerd. Bij deze spelen werd de Geboorte van Christus aanschouwelijk gemaakt. Kerststallen of kerstkribben kunnen gemaakt zijn van verschillende materialen en zijn rond Kerstmis vooral katholieke gezinnen te vinden.

Een koster is een opzichter van een kerk. Zijn werkzaamheden betreffen praktische zaken rond het kerkgebouw zoals de verantwoordelijkheid over de verlichting, verwarming. Het klaarzetten van liturgische voorwerpen die in de dienst worden gebruikt. Tijdens de kerkdienst speelt de koster een belangrijke rol. Weliswaar is deze rol niet inhoudelijk, maar de koster komt in actie als b.v. het geluid tijdens de dienst uitvalt, of iemand onwel wordt tijdens de dienst. De betekenis van de term koster is letterlijk bewaarder. Dat geeft goed de inhoud van het beroep weer; een koster is de bewaarder van het kerkgebouw. In het kerkelijke Latijn staat de koster ook bekend onder de naam 'sacrista'.

 

Huizen worden versierd met kerstbomen, kerststallen en cadeautjes. Dat roept natuurlijk vragen op. De geschiedenis van kerstmis is ons wel bekend, maar waarom gebruiken wij een kerstboom en wordt deze versierd met kerstballen, slingers en lichtjes? Over de ouderdom van het gebruik van de kerstboom lopen de bronnen zeer uiteen. Sommige beschrijven dat de kerstboom een Oud-Germaanse oorsprong zou hebben. De eik stond in de midwinterviering centraal. Als de boom in de winter te oud was, werd deze ver-brand voor de warmte. In de 13e eeuw wordt voor het eerst een groene boom vol kaarsen beschreven. Pas tijdens de Middeleeuwen konden kaarsenmakers op grote schaal goedkope kaarsen maken die gebruikt werden om de boom te versieren. Tijdens winters aan het eind van de Middeleeuwen werd in verschillende delen van Europa een boom in de huizen geplaatst, versierd met kaarsen, klatergoud, gekleurd papier, appels, koek en suikergoed. Dit gebruik waaide pas halverwege de 19e eeuw over naar Nederland en België.

Soms vind je tussen “oude boekjes” iets leuks om over te schrijven.
Het gaat over een arbeidsovereenkomst van een koster in Steggerda in 1965. De namen in deze overeenkomst worden niet vermeld. Wat het meest opvalt zijn al de activiteiten die de koster voor zijn “bezoldiging” moest verrichten. De tekst van de  arbeidsovereenkomst, opgesteld door drie kerkvoogden, is letterlijk door mij overgenomen.

Erg welkom zijn de Joden in Friesland nooit geweest. In 1720 verbiedt het provinciebestuur de komst van meer Joden omdat hun handelswaar van lompen en lappen ziekten zouden verspreiden. In 1786 moeten alle Joden die daar korter dan vijf jaar wonen de provincie uit. Wanneer de Joden in de jaren dertig vervolgd worden, leidt dit tot actie. In Weststellingwerf wordt voor hen een collecte gehouden die fl. 834,50 opbrengt. Bij het uitbreken van de oorlog wonen er in Friesland 866 Joden. Van hen overleven ruim tweehon- derd de oorlog. De rest komt om in vernietigingskampen.

Enige jaren geleden zijn de gedachtenissteentjes in onze gemeente in gebruik genomen. Zowel in de kerk van Steggerda als in de kerk van Noordwolde liggen deze steentjes in een schaal die op de avondmaalstafel staat.

De oudste Bijbel die de gemeente heeft, is de kanselbijbel van de kerk van Vinkega. Hij is gedrukt in 1657 bij de Weduwe wijlen Paulus Aertsz van Ravensteijn te Amsterdam. Daar is ook de eerste druk in 1637 uitgegeven. Van de ko-peren sloten zit er nog één aan, die echter niet bruikbaar is. Wanneer deze Bijbel in het bezit van de gemeente is gekomen is niet bekend. Voor in de bijbel staat te volgende te lezen: Deze bijbel is opnieuw ingebonden in 1832 H. Pennink V.D.M. Deze regel wijst erop dat de kanselbijbel dus reeds in 1832 in het bezit van de gemeente was. H. Pennink is de predikant die in de ge-meente gestaan heeft van 1830 tot 1873. Hij is, evenals zijn vrouw en een van hun kinderen, op Steggerda begraven. De letters V.D.M. zijn een afkorting van Verdi Divini Minister oftewel Die-naar des Goddelijken Woords.

De dorpsnaam De Hoeve stamt af van twee boerderijen (hoeven) die na 1646 werden gebouwd aan de Noordwol-derweg: de Oosterhoeve en de Westerhoeve. Op een kaart uit 1698 zijn beide boerderijen te zien.
De Westerhoeve lag ten westen van de  Noordwolder vaart en de Ooster- hoeve lag aan het Oosterhoevermeer (dit meer werd in 1849 drooggemalen) ten oosten van de Noordwoldervaart.

Bij de restauratie in 1964 moest de houten vloer in de kerk worden opgenomen.
Als leggers onder de vloer waren de oude eikenhouten sporen uit de kap gebruikt die vrijkwamen bij de verbouwing van 1853. Onder deze houten vloer bevond zich een vloer van plavuizen, zowel rode als blauwe. In het kooreinde tussen de plavuizen lag een drietal grafzerken met opschrift. (later meer hierover)

Al bladerend in de Kleine Historie van Steggerda, Vinkega en De Hoeve, kom ik een paar regels over de functie van de hondenslager tegen. Deze stond bij de ingang van de kerk en moest ervoor zorgen dat de honden tijdens de kerkdiensten niet voor overlast zorgden.